Vriend, J.J. Nieuwere architectuur. De ontwikkeling der architectuur van 1800 tot heden. Bussum 1957
In 1957 schrijft architect en publicist J.J. Vriend in Nieuwere Architectuur. De ontwikkeling der architectuur van 1800 tot heden (Bussum, 1957), het volgende over de opkomst van ‘het bungalow-type’:
“Na de tweede wereldoorlog is in Nederland vooral een sterke invloed merkbaar van de Amerikaanse landhuisbouw, o.a. van Marcel Breuer en Richard J. Neutra. De soepele open plattegronden van deze landhuizen – waarbij men uiteraard evenzeer moet denken aan de invloeden van Frank Lloyd Wright’s werk – zijn in de meeste gevallen van een vrij luxueus karakter, niet in de zin van protserig uiterlijk vertoon, maar door de toepassing van velerlei vormen van woongenot, waaraan het Amerikaanse leven zo rijk is. Misschien zou men een vergelijking kunnen maken met de ‘nieuw zakelijke’ ontwerpen, nu in een luxe editie uitgevoerd. Men maakt daarbij veelvuldig gebruik van inheemse materialen en een geraffineerde contrastwerking tussen natuurlijke en kunstmatige bouwstoffen, b.v. natuursteenblokken tegenover blinkend spiegelglas.
Santa Barbara (Californië), arch. R.J. Neutra, ca.1950
Meestal gebouwd volgens het bungalow-type, dus met één verdieping, en in goede harmonie gebracht met de omringende natuur, heeft deze landhuisbouw een ongewone frisheid en originaliteit waaruit de grote invloed is te verklaren.”
“De bakstenen wand van het interieur, oorspronkelijk al door Berlage e.a. omstreeks 1890 hier [in Nederland] gelanceerd, vindt een uitgebreide toepassing. Kwam dit bij Berlage voort uit zijn ambachtelijke opvattingen van de bouwconstructies […], zo ziet men in deze Amerikaanse, en de daardoor beïnvloede Nederlandse architectuur, de baksteen in een overwegend decoratieve functie, als een spel der materialen.
Het uitzonderlijk gunstige klimaat in vele streken van Amerika maakt bovendien zowel in de plattegrond als in de materiaalbehandeling vele oplossingen mogelijk. die in het westelijk klimaat van Europa niet, of slechts met geforceerde middelen, zijn door te voeren.”
Connecticut (VS), arch. P. Johnson, bj.1949
Filmstijl
Overwegend positief, maakt Vriend echter ook een kanttekening: “snobisme”. Een architectuur voor weinigen.
De bungalow afgebeeld op de omslag van Nieuwere Architectuur is een ontwerp van Gerrit Rietveld. De opdrachtgever, het echtpaar Klaassen, na een langdurig verblijf in de VS, Rietveld de opdracht een bungalow te ontwerpen in het bosrijke Bosch en Duin.
Woonhuis Klaassen (bungalow), Den Dolder, G. Rietveld, ca.1953
Bron: Vriend, J.J. Nieuwere architectuur, p. 154 – 157